Δημήτρης Μπαλής
Τι θέλει η αλεπού στο παζάρι, συνηθίζουμε να λέμε, αλλά για την περίσταση, εγώ ήμουν η… αλεπού και πράγματι πήγα σε παζάρι. Για την ακρίβεια όχι σε ένα αλλά σε πολλά, τόσο στην Κωνσταντινούπολη όσο και στην Πούρσα, την οποία επισκέφθηκα για πρώτη φορά.
Είναι αλήθεια ότι κάθε φορά που επισκέπτομαι την Κωνσταντινούπολη, όλο και κάτι διαφορετικό έχω να δω. Βέβαια, το ιστορικό κέντρο της πόλης, εντός των τειχών –όσων απομένουν- που έχτισε ο Κωνσταντίνος και θεμελίωσε την πόλη που πήρε το όνομά του, το ενδιαφέρον πέφτει στην Αγιά Σοφιά, την οποία αντικρίζεις με δέος. Μου άρεσε που την είδα και το βράδυ, φωτισμένη, από την απέναντι πλευρά του Βοσπόρου, το Πέρα, που γι αυτό το λόγο ονομάστηκε έτσι, διότι ήταν πέρα από την Πόλη. Η θέα από το εστιατόριο στην ταράτσα 8όροφου ξενοδοχείου, ήταν μοναδική.
Την Κωνσταντινούπολη, στα στενά της όρια, διότι πλέον είναι αχανής και απλώνεται σε πάρα πολλά χιλιόμετρα, στην ευρωπαϊκή και στην ασιατική πλευρά, πρέπει να την περπατήσεις κι ας λιώσεις σόλες. Ισως χρειαστεί να πάρεις κάποιο ταξί ή λεωφορείο, καθώς τώρα δημιουργείται το μετρό (υπάρχει η γραμμή που πηγαίνει στο νέο αεροδρόμιο), αλλά να οπλιστείς με λίγη υπομονή, λόγω της κίνησης.
Στο σταυροδρόμι των δύο ηπείρων, λοιπόν, που συνδυάζει τον σύγχρονο πολιτισμό με αρχαίες παραδόσεις, κάθε βήμα φέρνει στο φως ένα λείψανο περασμένων εποχών, με ιστορικά ορόσημα, τη γνωστή κουζίνα, τη νυχτερινή ζωή, τα φεστιβάλ τέχνης και μουσικής, τους λαβύρινθους των αγορών και τις εμπορικές στοές.
Και περιπλανήθηκα σε πολλά αξιοθέατα που πραγματικά παρουσιάζουν ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Το ιστορικό Beyoğlu
Το Beyoğlu, το πλούσιο πολιτιστικό hotspot, είναι το αγαπημένο μέρος για πολλούς επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Η οδός İstiklal – ένας λιθόστρωτος δρόμος – είναι το κέντρο της συνοικίας, με δαιδαλώδη σοκάκια και funky καφετέριες, ψυχαγωγικά μπαρ, εστιατόρια, ιστορικούς κινηματογράφους, θέατρα και πολυτελή καταστήματα.
Η πλατεία Ταξίμ, με το εντυπωσιακό Μνημείο της Δημοκρατίας, δείχνει το δρόμο προς το μποέμικο υπαίθριο μουσείο του Beyoğlu, μετά την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αγίας Τριάδας και τα κτήρια του προξενείου. Αν δεν ανεβείτε, προσοχή στις γραμμές μη σας πατήσει το İstanbul Nostalgic Tram, το γραφικό, παλαιό και ένα από τα πιο αναγνωρισμένα κόκκινα τραμ στον κόσμο. Οδηγεί τους επιβάτες πέρα από το Rumeli Han, το Çiçek Pasajı, το Atlas Pasajı, το Γυμνάσιο Galatasaray και πολλά προξενεία στο Beyoğlu.
Εκεί η νυχτερινή ζωή σε αποζημιώνει με εκατοντάδες meyhane (ταβέρνες), μπαρ, ντίσκο, νυχτερινά κέντρα και καφετέριες.
Πέρασμα Çiçek
Το Çiçek Pasajı (Cité de Péra) είναι μια μοναδική σκεπαστή αγορά γεμάτη με τουρκικά προϊόντα και τρόφιμα. Είναι το πιο κομψό κτήριο του Beyoğlu, για ένα μεσημεριανό γεύμα, ψώνια ή μια βραδινή βόλτα, καθώς φωτίζεται πολύχρωμα και παίζουν ζωντανή μουσική.
Σημείο Μηδέν
Μόνοι σας αποκλείεται να το βρείτε και αξίζει να ρωτήσετε που βρίσκεται το Σημείο Μηδέν, από εκεί που μετρούν όλες τις χιλιομετρικές αποστάσεις από την Κωνσταντινούπολη.
Narmanlı Inn
Χτισμένο το 1831, το Narmanlı Han (πανδοχείο) χρησιμοποιήθηκε ως το κτήριο της Ρωσικής Πρεσβείας μέχρι το 1880 και στη συνέχεια ήταν ρωσική φυλακή μέχρι το 1914. Ηταν το σπίτι και ο χώρος εργασίας πολλών Τούρκων διανοουμένων και βρίσκεται στη γειτονιά Asmalı Mescit του Beyoğlu. Πρωτολειτούργησε το 2018.
Kurşunlu Inn
Το Kurşunlu Han (Πανδοχείο), το οποίο ήταν παλαιότερα γνωστό ως Rüstem Pasha Inn, είναι ένα από τα σπάνια ιστορικά μέρη που έχουν διασωθεί από το 1200, με ρωμαϊκά, γενουατικά και οθωμανικά ίχνη. Το πιο σημαντικό μέρος του πανδοχείου είναι τα ερείπια του καθεδρικού ναού Saint Michele, ο οποίος βρίσκεται στον κάτω όροφο και χτίστηκε από τους Γενουάτες το 1200. Μεταξύ 1544 και 1550, ο Mimar Sinan ξαναέχτισε αυτό το μέρος ως καραβανσεράι. Το χάνι χρησίμευσε ως κόμβος του εμπορίου των καραβανιών και βρίσκεται στην κεντρική περιοχή Karaköy. Τον τελευταίο καιρό λειτουργούν εργαστήρια σε διάφορους τομείς όπως ζωγραφική, αρχιτεκτονική, σχέδιο, γλυπτική και κεραμική.
Ιστορική διαδρομή Karaköy
Κοντά στη γέφυρα του Γαλατά και κάτω από τον ομώνυμο πύργο, το Karaköy καλύπτει μια περιοχή από τις όχθες του Κόλπου μέχρι τον Βόσπορο. Μια από τις παλαιότερες και πιο ιστορικές συνοικίες της Κωνσταντινούπολης και σημαντικό εμπορικό κέντρο και συγκοινωνιακό κόμβο, το Karaköy σήμερα είναι ένα hotspot που ανθίζει με νέα τέχνη, ντιζάιν και χώρους εστίασης για εξερεύνηση, ενώ παρουσιάζει παραδοσιακά και αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά της γειτονιάς.
Galataport
Στην καρδιά της πόλης, το Galataport İstanbul είναι ένα σημαντικό έργο ανάπτυξης παραθαλάσσιων γραμμών που καλύπτει μήκος 1,2 χιλιομέτρων ακτογραμμής στον Βόσπορο. Εκεί βρίσκεται ο νέος τερματικός σταθμός κρουαζιέρας αλλά είναι και ένας προορισμός μικτής χρήσης με χώρους εστίασης και εμπορικά κέντρα. Επίσης, εκεί φιλοξενούνται το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Κωνσταντινούπολης και το Μουσείο Ζωγραφικής και Γλυπτικής του Πανεπιστημίου Mimar Sinan της Κωνσταντινούπολης, ενώ το νέο κτίριο του İstanbul Modern θα είναι το τελευταίο αριστούργημα του παγκοσμίου φήμης αρχιτέκτονα μουσείων Ρέντσο Πιάνο, που έχει φτιάξει και το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος στην Αθήνα. Μάλιστα, η πλατεία Tophane, η οποία ανακαινίστηκε στο πλαίσιο του εξωραϊσμού του έργου, θα γίνει η πρώτη πλατεία μουσείων στην Τουρκία. Ο Πύργος του Ρολογιού Tophane, που χρονολογείται από το 1848, βρίσκεται στο κέντρο της πλατείας των Μουσείων, και έχει ανακαινιστεί επί τόπου με ειδική τεχνική.
Το Galataport İstanbul είναι το νέο ορόσημο της ακτής του Βοσπόρου, έτσι ώστε οι ταξιδιώτες που έρχονται να δουν όχι μόνο την Αγιά Σοφία ή το Sultanahmet Camii (το Μπλε Τζαμί), αλλά και άλλες περιοχές.
Eminönü
Το Eminönü ξεκινά από τις εκβολές του Κεράτιου Κόλπου, όπου ένας πραγματικός στόλος φεριμπότ πλέει μέσα και έξω όλο το εικοσιτετράωρο. Κατά μήκος των αποβαθρών βρίσκεται επίσης ένα από τα απομεινάρια της παλιάς Κωνσταντινούπολης – οι πάγκοι με ψάρια, ενώ οι πωλητές ψήνουν τα αλιεύματα της ημέρας στις φορτηγίδες.
Η συνοικία Eminönü εξακολουθεί να είναι το μεγαλύτερο κρυμμένο στολίδι της Κωνσταντινούπολης.
Παζάρι μπαχαρικών
Το Spice Bazaar βρίσκεται στο Eminönü. Στην ακμή του τον 17ο αιώνα, αυτό το παζάρι σε σχήμα Λ, πλούσια διακοσμημένο, ήταν η τελευταία στάση για τα καραβάνια με καμήλες που ταξίδευαν στον Δρόμο του Μεταξιού προς την Κίνα, την Ινδία και την Ανατολή.
Το Παζάρι Μπαχαρικών προσφέρει όχι μόνο μπαχαρικά αλλά και μια σειρά από νόστιμα τουρκικά πιάτα. Αυτό που ξεχωρίζει για τα έντονα χρώματα και την ποικιλία του είναι η γλυκιά λιχουδιά Lokum (λουκούμι).
Μεγάλο παζάρι
Γνωστό ως Kapalıçarşı από τους ντόπιους, το Grand Bazaar είναι ένας από τους καλύτερους προορισμούς για ψώνια στον κόσμο. Εκτείνεται σε 30.700 τετραγωνικά μέτρα και στεγάζει περίπου 4.000 καταστήματα που βρίσκονται σε 64 δρόμους, είναι η μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο. Προσφέροντας στους επισκέπτες μια ευκαιρία να πάρουν μια αίσθηση της οθωμανικής ζωής.
Beta Yeni Inn
Το Beta Yeni Inn, το οποίο έχει πάρει διαφορετικά ονόματα, όπως το Hasırcılar Inn, το Tahmis Inn και το Emin Inn σε όλη την ιστορία του, είναι γνωστό ως το μέρος όπου αλέστηκε για πρώτη φορά ο καφές κατά την Οθωμανική περίοδο.
Το πανδοχείο άνοιξε ξανά τις πόρτες του με το όνομα «Beta Yeni Han» έχοντας υποστεί ανακαίνιση πάνω στο αρχικό σχέδιο.
Arasta Bazaar
Η υπαίθρια αγορά πίσω από το Sultanahmet Camii (το Μπλε Τζαμί) για μια πιο ήρεμη, παζαρική περιπέτεια, με χαλιά, υφάσματα και γυάλινα σκεύη.
Οι πάγκοι της αγοράς του Arasta Bazaar χτίστηκαν αρχικά σε σχέση με το Sultanahmet Camii (το Μπλε Τζαμί), έτσι ώστε τα έσοδα από τα ενοίκια να μπορούν να χρηματοδοτήσουν το αυτοκρατορικό τζαμί..
Sahaflar Bazaar
Το Sahaflar Çarşısı (Παζάρι), βρίσκεται κοντά στο Μεγάλο Παζάρι και πίσω από το Τζαμί Beyazıt. Οι πωλητές μεταχειρισμένων βιβλίων, που ονομάζονται «σαχαφλάρ» στα τουρκικά, άρχισαν να εγκαθίστανται εδώ τη δεκαετία του 1890. Το 1950, το παζάρι τυλίχτηκε στις φλόγες και αργότερα όλα τα ξύλινα μαγαζιά του παζαριού ξαναχτίστηκαν ως τσιμεντένια κτίρια.
Büyük Yeni Inn
Το Büyük Yeni Han (Great Big Inn) είναι μια από τις κατασκευές που συνόδευσαν την ιστορία της περιοχής. Δεδομένου ότι το χάνι ήταν κτισμένο σε στενό και επικλινές έδαφος, χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του ένα ευφυέστατο και μη γεωμετρικό σχέδιο με στόχο την τήρηση της τοπογραφίας και της αστικής υφής. Το Büyük Yeni Han χρησίμευσε επίσης ως σκηνικό για διάφορες ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, όπου ξεχωρίζουν η τουρκική σειρά Ezel και η ταινία «Rhino Season», με πρωταγωνίστρια τη Μόνικα Μπελούτσι.
Kuru Kahveci Inn
Το Kuru Kahveci Inn, στο οποίο μπορεί κανείς να φτάσει ακολουθώντας τη μυρωδιά του καφέ που απλώνεται τριγύρω περπατώντας στο Eminönü, τραβά την προσοχή με την ακανόνιστη αρχιτεκτονική του. Το πανδοχείο είναι εκθαμβωτικό με τη μεγάλη ορθογώνια αυλή, τα μεγάλα παράθυρα και τις διακοσμήσεις με πλακάκια. Φιλοξένησε εμπόρους γούνας και δέρματος και δικηγόρους στα πρώτα χρόνια της. Το Kuru Kahveci Inn χρησιμοποιείται ως επί το πλείστον ως αποθήκη σήμερα και στεγάζει ένα μεγάλο καφέ Kurukahveci İhsan Efendi στο ισόγειο.
Nakşiler Zincirli Inn
Ένα από τα πιο αυθεντικά μέρη του Μεγάλου Παζαριού, το Zincirli Han προσφέρει μια πολύχρωμη ατμόσφαιρα με τους κόκκινους τοίχους και τα ανθισμένα μπαλκόνια. Το διώροφο, μονόχωρο πανδοχείο, χρησιμεύει επίσης ως σκηνικό για ταινίες και τηλεοπτικές σειρές. Εκεί παίχτηκαν σκηνές του Skyfall, της εικοστής τρίτης ταινίας της σειράς Τζέιμς Μποντ.
Muhsinzade Inn
Η έπαυλη του Muhsinzâde Mehmed Pasha, ενός από τους μεγαλύτερους Οθωμανούς πολιτικούς του 18ου αιώνα, καταστράφηκε από πυρκαγιά. Εκεί πιστεύεται ότι χτίστηκε το σημερινό Muhsinzade Inn το 1772, που λειτουργεί ως ξενοδοχείο HAN 1772 και με εστιατόριο.
Ηταν από τις πόλεις που μου άρεσαν, ιδιαίτερα από το ύψωμα και το ξενοδοχείο που διέμενα. Πανοραμική θέα, εντυπωσιακή, με όλη την Πούρσα απλωμένη.
Διαθέτει ιστορικά λουτρά, χιονοδρομικό κέντρο και εργοστάσια αυτοκινήτων. Και εκεί θα δοκιμάσετε το γνήσιο Ισκεντέρ κεμπάπ, αλλά μη περιμένετε να το συνοδεύσετε με κρασί ή μπύρα. Αλκοόλ γιόκ, που λένε οι Τούρκοι. Με χυμό μήλου και βυσινάδα να δείτε πώς ταιριάζει!!! Ξεχώρισα και το εστιατόριο Zennup, με απίστευτες μικρολιχουδιές.
Γέφυρα Ιστορικού Παζαριού Irgandı
Η ιστορική γέφυρα Irgandı, η οποία είναι η μοναδική γέφυρα παζαριού των Οθωμανών, από το 1442. Το 1640 αναφέρεται ότι στη γέφυρα υπήρχαν 200 καταστήματα. Αλλά στην πραγματικότητα, υπήρχαν 32 καταστήματα και στις δύο πλευρές της γέφυρας. Η γέφυρα Irgangı είναι μία από τις τέσσερις γέφυρες με παζάρια στον κόσμο, μαζί με τις γέφυρες Ponte Vecchio και Rialto στην Ιταλία και τη γέφυρα Osam στη Βουλγαρία. Η γέφυρα φιλοξενεί τεχνίτες που προσφέρουν τα καλύτερα δείγματα χειροτεχνίας από κεραμική έως τέχνη μαρμάρου.
Koza Inn
Το Koza Inn είναι ένα χάνι με δύο ορόφους και η πρόσοψη των δωματίων είναι στη στοά. Διαθέτει συνολικά 95 δωμάτια, 50 στον επάνω όροφο και 45 στον κάτω όροφο. Όλα τα δωμάτια στον επάνω όροφο χρησιμοποιούνται ως καταστήματα για την πώληση μεταξωτών προϊόντων. Το πανδοχείο πήρε το όνομά του από αυτό το γεγονός καθώς η λέξη «κόζα» σημαίνει κουκούλι στα τούρκικα.
Çukur Inn
Το Τσουκούρ Χαν, είναι ένα χάνι φτιαγμένο από πελεκητή πέτρα και τούβλο. Είχε δύο ορόφους γύρω από μια αυλή και αποτελούνταν από στοές και δωμάτια. Ωστόσο, τα μέρη που σώθηκαν από αυτό το χάνι είναι τρία από τα ισόγεια δωμάτια στη νότια πλευρά και οι σκάλες στη δυτική.
Πιστεύω ότι με τις περιγραφές μου σας έδωσα μια διαφορετική εικόνα από αυτές που ίσως έχετε συνηθίσει επισκεπτόμενοι την Κωνσταντινούπολη και την Πούρσα.