Πέντε Περιφέρειες της Ελλάδας έχουν το 90% των τουριστικών εισπράξεων

Δημήτρης Μπαλής

Ο ελληνικός τουρισμός, γενικά, βρίσκεται σε διαρκή άνθηση, με ρεκόρ αφίξεων, με αύξηση εσόδων, με πολύ καλύτερα ποιοτικά στοιχεία και με μερική διεύρυνση της τουριστικής περιόδου.

Ωστόσο, παραμένει το μείζον ζήτημα της εποχικότητας σε πολλές περιοχές από τις λιγότερο προβεβλημένες, όπως για παράδειγμα στην ηπειρωτική Ελλάδα, ενώ από τις 13 Περιφέρειες της χώρας, οι 5 κρατούν τα σκήπτρα των εισπράξεων με 90%!!!

Αυτό και μόνο λέει πολλά αν όχι όλα για το μέλλον του ελληνικού τουρισμού και τη στόχευση που θα πρέπει να υπάρξει στο εγγύς και απώτερο μέλλον, αναφορικά με την ενδυνάμωση του τουρισμού σε περιοχές που το έχουν ανάγκη, ενώ επιβάλλεται η πραγματική διεύρυνση της τουριστικής περιόδου.

Παραθέτουμε λοιπόν αναλυτικά όλα τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος.

Ταξιδιωτική ισοζύγιο

Σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία, το 2017 το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου ανήλθε στα 12.725 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 11.202 εκατ. ευρώ το 2016, σημειώνοντας αύξηση κατά 13,6%. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων κατά 1.423 εκατ. ευρώ ή 10,8% και δευτερευόντως στη μείωση των ταξιδιωτικών πληρωμών κατά 101 εκατ. ευρώ ή 5,0%. Η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων το 2017 έναντι του 2016 ήταν αποτέλεσμα της αύξησης της εισερχόμενης κίνησης μη κατοίκων ταξιδιωτών κατά 7,4% και της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι κατά 15 ευρώ ή 3,1% (2017: 485 ευρώ, 2016: 471 ευρώ).

Αναλυτικότερα, το 2017 μικρή άνοδο κατά 0,4% παρουσίασε η δαπάνη ανά διανυκτέρευση, η οποία διαμορφώθηκε στα 69 ευρώ, ενώ η μέση διάρκεια παραμονής διαμορφώθηκε στις 7 διανυκτερεύσεις, περίπου όσο και το 2016. Ο αριθμός των διανυκτερεύσεων το 2017 παρουσίασε αύξηση κατά 10,4% και διαμορφώθηκε στις 213.516 χιλ. διανυκτερεύσεις (2016: 193.419 χιλ. διανυκτερεύσεις).

Ταξιδιωτικές εισπράξεις

Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, το 2017, διαμορφώθηκαν στα 14.630 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 10,8% σε σύγκριση με το 2016. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση κατά 8,5% των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών της ΕΕ-28, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 9.872 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 67,4% του συνόλου των εισπράξεων, καθώς και στην αύξηση κατά 18,6% των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών εκτός της ΕΕ-28, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 4.330 εκατ. ευρώ.

Αναλυτικότερα, οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 6.296 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 12,8%, ενώ οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 3.576 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1,7%.

Όσον αφορά τις σημαντικότερες χώρες προέλευσης ταξιδιωτών, οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 20,0% και διαμορφώθηκαν στα 2.553 εκατ. ευρώ, ενώ αυτές από τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 11,8% και διαμορφώθηκαν στα 994 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο επίσης αυξήθηκαν κατά 6,2% και διαμορφώθηκαν στα 2.065 εκατ. ευρώ. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, μείωση κατά 4,1% παρουσίασαν οι εισπράξεις από τη Ρωσία, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 418 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ σημείωσαν άνοδο κατά 11,8% και διαμορφώθηκαν στα 814 εκατ. ευρώ.

Ταξιδιωτικές εισπράξεις ανά λόγο ταξιδιού

Αναφορικά με την κατανομή της ταξιδιωτικής δαπάνης μη κατοίκων στην Ελλάδα ανά λόγο ταξιδιού, ο κύριος όγκος των εισπράξεων σχετίζεται με ταξίδια για προσωπικούς λόγους, των οποίων το μερίδιο στο σύνολο των δαπανών ανήλθε σε 94,3% το 2017, έναντι 93,9% το 2016, παρουσιάζοντας αύξηση στις εισπράξεις κατά 11,2%. Εντός της κατηγορίας των ταξιδιών για προσωπικούς λόγους, τη μεγαλύτερη συμμετοχή στο σύνολο των δαπανών έχουν τα ταξίδια αναψυχής (2017: 85,8%, 2016: 85,0%), των οποίων οι εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 11,9% και διαμορφώθηκαν στα 12.558 εκατ. ευρώ. Τα ταξίδια για επίσκεψη σε συγγενείς/οικογένεια αντιστοιχούν στο 4,9% των εισπράξεων και διαμορφώθηκαν στα 719 εκατ. ευρώ. Αύξηση κατά 55,4% παρουσίασαν τα ταξίδια για λόγους υγείας και οι συναφείς εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 55 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι εισπράξεις από ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους εμφάνισαν αύξηση κατά 4,3%, μειώνοντας όμως τη συμμετοχή τους στο σύνολο των εισπράξεων (2017: 5,7%, 2016: 6,1%).

Εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση

Όπως προαναφέρθηκε, το 2017 η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά 7,4% και διαμορφώθηκε στις 30.161 χιλ. ταξιδιώτες, έναντι 28.071 χιλ. ταξιδιωτών το 2016. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση μέσω αεροδρομίων αυξήθηκε κατά 9,9%, ενώ αυτή μέσω οδικών σταθμών αυξήθηκε κατά 8,7%. Στη διαμόρφωση της ταξιδιωτικής κίνησης συνέβαλαν οι χώρες της ΕΕ-28, με ποσοστό συμμετοχής 61,6%, και οι χώρες εκτός της ΕΕ-28, με ποσοστό 28,6% (1). Το 2017, η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-28 αυξήθηκε κατά 7,9% σε σύγκριση με το 2016. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση κατά 10,4% της ταξιδιωτικής κίνησης από τις χώρες της ζώνης του ευρώ, η οποία διαμορφώθηκε στις 9.863 χιλ. ταξιδιώτες, και στην αύξηση κατά 5,3% της ταξιδιωτικής κίνησης από τις χώρες της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ, η οποία διαμορφώθηκε στις 8.720 χιλ. ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28 παρουσίασε αύξηση κατά 13,6% και διαμορφώθηκε στις 8.611 χιλ. ταξιδιώτες.

Ειδικότερα, αύξηση κατά 18,1% εμφάνισε η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γερμανία, η οποία διαμορφώθηκε στις 3.706 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γαλλία αυξήθηκε κατά 8,1% και διαμορφώθηκε στις 1.420 χιλ. ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από το Ηνωμένο Βασίλειο σημείωσε αύξηση κατά 3,7% και διαμορφώθηκε στις 3.002 χιλ. ταξιδιώτες. Τέλος, από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, η ταξιδιωτική κίνηση από τη Ρωσία παρουσίασε μείωση κατά 1,1% και διαμορφώθηκε στις 589 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ αυτή από τις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 11,1% και διαμορφώθηκε στις 865 χιλ. ταξιδιώτες.

Διανυκτερεύσεις

Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στις 213.516 χιλ. το 2017, έναντι 193.419 χιλ. το 2016, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 10,4%. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αύξηση των διανυκτερεύσεων των κατοίκων χωρών εκτός της ΕΕ-28 κατά 22,1% και των διανυκτερεύσεων των κατοίκων χωρών της ΕΕ-28 κατά 6,0%. Η άνοδος των διανυκτερεύσεων των κατοίκων χωρών της ΕΕ-28 ήταν αποτέλεσμα της αύξησης των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ζώνης του ευρώ κατά 8,7% και των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ κατά 1,9%. Άνοδο κατά 14,1% παρουσίασαν οι διανυκτερεύσεις από τη Γερμανία, ενώ αυτές από τη Γαλλία επίσης αυξήθηκαν κατά 6,0%. Οι διανυκτερεύσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο παρέμειναν σχετικά σταθερές και διαμορφώθηκαν στις 26.552 χιλ. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, μείωση κατά 2,7% παρουσίασαν οι διανυκτερεύσεις από τη Ρωσία, ενώ αυτές από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 16,8%.

Κρουαζιέρες

H Τράπεζα της Ελλάδος συνέλεξε από 16 ελληνικούς λιμένες λεπτομερή στοιχεία, τα οποία κάλυψαν το 88,2% των συνολικών αφίξεων κρουαζιερόπλοιων στη χώρα.

Κατά την επισκοπούμενη περίοδο καταγράφηκαν 3.271 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων (2016: 4.093 αφίξεις), με 4.600 χιλ. επισκέψεις επιβατών, έναντι 5.053 χιλ. επισκέψεων επιβατών το 2016. Από τη συμπληρωματική έρευνα προέκυψε ότι το 90,5% των επιβατών ήταν διερχόμενοι επισκέπτες, οι οποίοι κατά μέσο όρο πραγματοποίησαν 1,5 στάσεις σε ελληνικά λιμάνια, όσες και το 2016.

Το 2017, οι συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας μειώθηκαν κατά 6,4% σε σύγκριση με το 2016 και ανήλθαν στα 476 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 48,6 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβάνονται στα καταγραφόμενα στοιχεία από την Έρευνα Συνόρων, καθώς αφορούν ταξιδιώτες που αναχώρησαν από την Ελλάδα (last port), ενώ 427,7 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν πρόσθετα έσοδα που καταγράφονται στη συμπληρωματική έρευνα.

Το κυριότερο λιμάνι από πλευράς εισπράξεων κρουαζιέρας είναι το λιμάνι του Πειραιά, με συμμετοχή 46,2% επί του συνόλου. Ακολουθούν το λιμάνι της Κέρκυρας και το λιμάνι της Μυκόνου, με 14,7% και 8,8% των εισπράξεων αντίστοιχα. Οι επτά σημαντικότεροι λιμένες αφίξεως κρουαζιερόπλοιων καλύπτουν το 92,0% των συνολικών εισπράξεων από κρουαζιέρες και το 88,3% των συνολικών επισκέψεων επιβατών.

Οι συνολικές διανυκτερεύσεις εκτός κρουαζιερόπλοιων αυξήθηκαν κατά 13,2% και διαμορφώθηκαν στις 4.611 χιλ. διανυκτερεύσεις, ενώ οι συνολικοί επιβάτες κρουαζιέρας για την επισκοπούμενη περίοδο εκτιμώνται σε 3.055 χιλ., παρουσιάζοντας μείωση κατά 9,9% σε σύγκριση με το 2016, γεγονός που επηρέασε αρνητικά τη διαμόρφωση των εισπράξεων από την κρουαζιέρα.

Ταξιδιωτικό ισοζύγιο ανά περιφέρεια

Όπως προκύπτει από την Έρευνα Συνόρων, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2017 διαμορφώθηκαν στα 14.203 εκατ. ευρώ. Ο κύριος όγκος των εισπράξεων, σε ποσοστό 88,9% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (3.654 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Κρήτης (3.260 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Αττικής (2.083 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (1.852 εκατ. ευρώ) και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (1.775 εκατ. ευρώ). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Πελοποννήσου, Θεσσαλίας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Ηπείρου, Βορείου Αιγαίου, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας και Δυτικής Μακεδονίας), οι εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 1.579 εκατ. ευρώ.

Το 2017 οι ταξιδιώτες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα πραγματοποίησαν συνολικά 31.021 χιλ. επισκέψεις στις 13 περιφέρειες της χώρας. Ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος από τη συνολική εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση, καθώς ένας ταξιδιώτης μπορεί να επισκεφθεί περισσότερες από μία περιφέρειες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του.

Ο μεγαλύτερος όγκος των επισκέψεων, σε ποσοστό 83,9% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες ως εξής: Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (7.262 χιλ.), Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (5.841 χιλ.), Περιφέρεια Αττικής (5.137 χιλ.), Περιφέρεια Κρήτης (4.806 χιλ.) και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (2.966 χιλ.). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Πελοποννήσου, Ηπείρου, Θεσσαλίας, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) πραγματοποιήθηκαν 5.008 χιλ. επισκέψεις.

Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στις 209.855 χιλ. την επισκοπούμενη περίοδο. Σύμφωνα με την κατανομή των διανυκτερεύσεων στις 13 περιφέρειες της χώρας, το 86,6% των διανυκτερεύσεων πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες ως εξής: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (46.210 χιλ.), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (40.783 χιλ.), Περιφέρεια Κρήτης (40.271 χιλ.), Περιφέρεια Αττικής (29.437 χιλ.) και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (24.944 χιλ.). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Πελοποννήσου, Θεσσαλίας, Ηπείρου, Βορείου Αιγαίου, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας και Δυτικής Μακεδονίας) πραγματοποιήθηκαν 28.211 χιλ. διανυκτερεύσεις.

(1) Το υπόλοιπο 9,8% αντιστοιχεί στα στοιχεία για τις κρουαζιέρες εκτός της Έρευνας Συνόρων.

(2) Σημειώνεται ότι σε κάθε ημερήσια επίσκεψη, ανεξαρτήτως διάρκειας, αποδίδεται και μία διανυκτέρευση.

(3) Επισημαίνεται ότι τα συνολικά στατιστικά στοιχεία για τις κρουαζιέρες αντλούνται από δύο πηγές πληροφόρησης και έρευνας:
α) Από την Έρευνα Συνόρων, στην οποία καταγράφονται οι ταξιδιώτες κρουαζιέρας που αναχώρησαν από κάποια πύλη εξόδου της χώρας (αεροδρόμιο, οδικό σταθμό ή λιμάνι). Σε αυτή την περίπτωση τα στατιστικά στοιχεία από κρουαζιέρες ενσωματώνονται στα συνολικά στοιχεία που εκτιμώνται από την Έρευνα Συνόρων.
β) Από συμπληρωματική έρευνα που άρχισε να διεξάγει η Τράπεζα της Ελλάδος το 2012, με βάση διοικητικά στοιχεία, στην οποία καταγράφονται οι υπόλοιποι ταξιδιώτες κρουαζιέρας και γίνεται διάκριση σε τρεις κύριες κατηγορίες: α) ταξιδιώτες με ελληνικό λιμάνι επιβίβασης (home port) για την πραγματοποίηση της κρουαζιέρας, β) ταξιδιώτες με ελληνικό λιμάνι αποβίβασης (last port) και γ) διερχόμενοι (transit) ταξιδιώτες, οι οποίοι πραγματοποιούν μόνο στάσεις σε ελληνικά λιμάνια.

(4) Στα περιφερειακά στοιχεία δεν περιλαμβάνονται στατιστικά στοιχεία από κρουαζιέρες επιπλέον της Έρευνας Συνόρων.