Ξαναχτίζεται η ιστορική Γέφυρα Κοράκου στην Κοιλάδα του Αχελώου

Δημήτρης Μπαλής

Η μεγαλύτερη μονότοξη γέφυρα των Βαλκανίων, που χτίστηκε τον 16ο αιώνα και ανατινάχθηκε στη διάρκεια του εμφυλίου, ένα γεφύρι που δέσποζε σε δύο περιφέρειες, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας και έδινε ζωή και ανάπτυξη στην ευρύτερη περιοχή, θα χτιστεί από την αρχή, συμβολίζοντας την εθνική συμφιλίωση.

Η απόφαση για την αναστύλωση της Γέφυρας Κοράκου, μνημείου πολιτιστικής κληρονομιάς στην Κοιλάδα του Αχελώου, ανακοινώθηκε σε μια εκδήλωση-σταθμός στα γραφεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα, με παρούσα σύσσωμη την πολιτική ηγεσία, την τοπική αυτοδιοίκηση την κοινωνία των πολιτών και τους ευρωβουλευτές Γιώργο Γραμματικάκη και Στέλιο Κούλογλου. Την εκδήλωση διοργάνωσε ο Ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Στη εκδήλωση, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σπίρτζης και η υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά, παρουσίασαν το μνημόνιο συνεργασίας για την προγραμματική σύμβαση ανακατασκευής της ιστορικής γέφυρας, μεταφέροντας μηνύματα υπέρ της εθνικής συμφιλίωσης και της επιστροφής στην πολιτιστική κληρονομιά.
Από το 2010, με την κινητοποίηση της τοπικής κοινωνίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης, άρχισαν να ενεργοποιούνται όλοι οι φορείς που εμπλέκονται στην ανακατασκευή της γέφυρας: Το υπουργείο Υποδομών, το υπουργείο Πολιτισμού, το Τεχνικό Επιμελητήριο, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, που δίνουν την τεχνογνωσία τους, οι δύο περιφέρειες Ηπείρου και Θεσσαλίας, οι δήμαρχοι των κοντινών χωριών. Ολοι αυτοί, όπως τόνισαν, βρήκαν έναν «συνοδοιπόρο» και «κήρυκα» του οράματός τους στις Βρυξέλλες, τον συντοπίτη τους Αντώνη Κοσσυβάκη που πρόβαλε το θέμα της ανακατασκευής του γεφυριού αλλά και την ανάπτυξη της κοιλάδας του Αχελώου στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ζητώντας την υποστήριξή τους.
«Σήμερα που η ακροδεξιά σηκώνει κεφάλι στην Ευρώπη, εμείς χτίζουμε γέφυρες υπέρ της συμφιλίωσης,» είπε ο Χρήστος Σπίρτζης, επικαλούμενος την παρουσία στο ίδιο τραπέζι των δύο περιφερειαρχών της κεντροδεξιάς Αλέξανδρου Καχριμάνη και Κώστα Αγοραστού.
Το ίδιο μήνυμα συμφιλίωσης έστειλε και η υπουργός Προστασίας του Πολίτη Ολγα Γεροβασίλη, η οποία μάλιστα έκανε αναφορά στη συμφωνία των Πρεσπών, λέγοντας ότι «χτίσαμε το μεγαλύτερο γεφύρι των Βαλκανίων.»
Σε κλίμα ενότητας και ο Αλέξανδρος Καχριμάνης, ο οποίος τόνισε ότι «εμείς οι νεοέλληνες έχουμε υποχρέωση να κλείσουμε τις πληγές του εμφυλίου,» ενώ ο Κώστας Αγοραστός είπε το δίστιχο «χωρισμένοι ζούμε δράματα, μονιασμένοι κάνουμε θαύματα,» ενώ επαίνεσε την πρωτοβουλία του Χρήστου Σπίρτζη να συμπεριλάβει το κόστος της γέφυρας στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
«Οταν κάνουμε τέτοιες κινήσεις να επουλωθούν τραύματα δεν μετράει το κόστος,» ανέφερε ο ανεξάρτητος βουλευτής Σπύρος Δανέλλης.
Μεστός, όπως πάντα, ο λόγος του ευρωβουλευτή Γιώργου Γραμματικάκη, ο οποίος ανέφερε ότι η σημερινή εξέλιξη είναι ένα από τα δύο ελπιδοφόρα μηνύματα των τελευταίων ημερών. Το άλλο είναι η ψήφιση της νομοθεσίας στο ΕΚ για τα πνευματικά δικαιώματα που αποτελεί, όπως είπε, απόδειξη ότι η Ευρώπη που για πολλά την κατηγορούμε, τιμά τους δημιουργούς της.
Με θερμά λόγια, υποσχόμενος ότι θα συνεχίζει να στηρίζει ως το τέλος, μίλησε και ο πρύτανης του ΕΜΠ, Ιωάννης Γκόλιας.
Δηλώσεις στήριξης έστειλαν με μαγνητοσκοπημένα μηνύματα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι, ο πρώην πρόεδρος Μάρτιν Σουλτς, η επίτροπος Κορίνα Κρέτσου, καθώς και εκπρόσωποι φορέων της περιοχής της Κοιλάδας του Αχελώου.
«Ηταν ένα άπιαστο όνειρο που σήμερα παίρνει σάρκα και οστά,» είπε στην ομιλία του ο Αντώνης Κοσσυβάκης τονίζοντας ότι όλα ξεκίνησαν το 2010 από την Διανομαρχιακή Επιτροπή Άρτας-Καρδίτσας που έβαλε τα θεμέλια της προσπάθειας.» Αναφερόμενος στη σημασία του έργου, είπε ότι δεν είναι μόνο ιστορική και πολιτιστική, αλλά σηματοδοτεί μια νέα εποχή ανάπτυξης για όλη την περιοχή αξιοποιώντας τα μνημεία που χαρακτηρίζουν  την Ήπειρο και τη Θεσσαλία.

Στο τέλος της εκδήλωσης προσφέρθηκαν στους καλεσμένους τοπικά προϊόντα που ετοίμασε ο Σύλλογος Γυναικών Λένω Μπότσαρη.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ:

Η Γέφυρα Κοράκου στον ποταμό Αχελώο ήταν το μεγαλύτερο μονότοξο, λιθόκτιστο γεφύρι των Βαλκανίων και είναι στενά συνδεδεμένο με την ιστορία και την εξελικτική πορεία του τόπου και ειδικότερα με τα χωριά του Δήμου Καραϊσκάκη του Νομού Άρτας και του Δήμου Αργιθέας του Νομού Καρδίτσας. Παράλληλα, εμπεριέχει ιδιαίτερη ιστορική αξία και αξία μνήμης, καθώς, εκτός της καθοριστικής του συμβολής στην επιβίωση των όλων των οικισμών της ευρύτερης περιοχής, συνδέεται με σημαντικά ιστορικά γεγονότα και σημαντικές καμπές της ιστορίας του τόπου.

Το τόξο της γέφυρας Κοράκου είχε άνοιγμα περίπου 46m και ύψος (στο κέντρο) περίπου 24m. Το συνολικό μήκος της ήταν περίπου 62 m και το πλάτος της στην κορυφή περίπου 2 μέτρα. Ήταν λιθόκτιστο και εδραζόταν σε δύο λιθόκτιστα τοξωτά βάθρα, εκατέρωθεν του ποταμού. Κατασκευάσθηκε την περίοδο 1515 έως 1540 από τοπικούς τεχνίτες, με πελεκητά, πλακοειδή τεμάχια ασβεστόλιθου και ακανόνιστους λίθους για την εσωτερική πλήρωση, κονίαμα με άσβεστο και τοπικά αδρανή.

Κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου, τον Μάρτιο του 1949, η γέφυρα Κοράκου ανατινάχθηκε και το μεγαλύτερο μέρος της κατέρρευσε. Τα απομείναντα τμήματα των βάθρων παρασύρθηκαν το 2015 από μεγάλη πλημμύρα του ποταμού Αχελώου.

Λόγω της εξαιρετικής και μοναδικής ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας της γέφυρας Κοράκου έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον και από εκπροσώπους και στελέχη των συλλογικών Οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι με δηλώσεις τους υποστηρίζουν το εγχείρημα της ανακατασκευής της γέφυρας.

Σε πρώτη φάση, η χρηματοδότηση του έργου «Αποκατάσταση της Γέφυρας Κοράκου στον ποταμό Αχελώο, αποκατάσταση παρακείμενου κτηρίου τελωνείου και διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου» θα καλυφθεί από Εθνικούς Πόρους με ενάριθμο έργο που θα ενταχθεί στη ΣΑΕ 071 του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, και παράλληλα θα κινηθούν οι διαδικασίες για την επίτευξη της συγχρηματοδότησης του Έργου από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το έργο του θέματος είναι εξαιρετικά δύσκολο και μοναδικό για τα σύγχρονα και διεθνή Ελληνικά δεδομένα.

Λόγω της εξαιρετικά μεγάλης δυσκολίας σε ότι αφορά στα  επιστημονικά, τεχνικά και διαδικαστικά θέματα για την υλοποίηση του έργου απαιτείται η συνεχής συνεργασία: του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, της Περιφέρειας Ηπείρου, της Περιφέρειας Θεσσαλίας, του Δήμου Γεωργίου Καραϊσκάκη Νομού Άρτας, του Δήμου Αργιθέας Νομού Καρδίτσας, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.) και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος – Τμήμα Ηπείρου και Τμήμα Κεντρικής & Δυτικής Θεσσαλίας.

Η αρμόδια Διϋπουργική Επιτροπή αποφάσισε φορέας ωρίμανσης και υλοποίησης του έργου να είναι το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών με την συνδρομή των συναρμόδιων Υπουργείων, της Περιφέρειας Ηπείρου, της Περιφέρειας Θεσσαλίας, του Δήμου Γεωργίου Καραϊσκάκη Νομού Άρτας, του Δήμου Αργιθέας Νομού Καρδίτσας, του Ε.Μ.Π. και του Τ.Ε.Ε.

Λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτούμενες δράσεις ωρίμανσης του συνολικού Έργου καθώς και τα αναγκαία επιμέρους έργα, η Διεύθυνση Οδικών Υποδομών προεκτιμά ότι το συνολικό ύψος του προϋπολογισμού ανέρχεται σε 16.500.000 € περιλαμβανομένου του ΦΠΑ.

Το έργο είναι υψίστης σημασίας και επείγον και η χρηματοδότησή του θα ενταχθεί στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του 2019.